De RvV wil zich inzetten voor een meer kindvriendelijke justitie zoals voorzien in de richtlijnen van de Raad van Europa. Daarom zal de RvV voortaan oproepingsbrieven versturen die aangepast zijn aan minderjarigen. Tevens wordt een pilootproject opgezet voor een zittingszaal voor minderjarigen die een beroep hebben ingediend tegen een negatieve beslissing inzake hun beschermingsverzoek.
Het pilootproject werd uitgewerkt in samenwerking met Sara Lembrechts, doctoraal onderzoekster aan de UGent en haar collega Ellen Van Vooren, in cocreatie met meerdere jongeren, die zelf een procedure hadden doorlopen voor de RvV. Dit project beantwoordt aan de noden en de rechten van minderjarigen en houdt tegelijk rekening met de vereisten van een beroepsprocedure in asielaangelegenheden.
Het doel bestaat erin om procedurele rechtvaardigheid (procedural fairness) te waarborgen vanuit een kinderrechtenperspectief.
Het pilootproject zal lopen van december 2024 tot mei 2025.
Wat verandert er voor de minderjarige?
De nieuwe oproepingsbrieven voor NBMV leggen op maat van minderjarigen het verloop van de terechtzitting uit. In deze oproeping is de mogelijkheid opgenomen om zich te laten vergezellen door een vertrouwenspersoon op de terechtzitting. Hoewel deze niet kan tussenkomen, kan deze een belangrijke rol spelen voor de minderjarige als steunfiguur.
Voorts zullen verschillende zittingen worden georganiseerd in een zittingszaal die aangepast is aan de noden van minderjarige verzoekers. Deze nieuwe zittingszaal werd specifiek ontworpen om een aandachtige en serene interactie te bevorderen tussen de minderjarige en de rechter zonder de formele aard van de procedure uit het oog te verliezen.
Hoe zal de terechtzitting verlopen?
De minderjarigen vertoeven met hun voogd, en eventueel met hun advocaat, in een daartoe voorziene wachtruimte tot zij aan de beurt komen. Zij zullen één voor één door de griffier worden opgeroepen in zaal M, naast de wachtzaal.
Tijdens de zitting zijn de rechter, de griffier, de vertegenwoordiger van het CGVS, de advocaat, de tolk, de voogd, de minderjarige zelf én de door hem gekozen vertrouwenspersoon aanwezig.
Naast het verzoenen van meer privacy met het beginsel van de openbaarheid van terechtzittingen, wil de nieuwe zittingszaal via het meubilair en de inrichting minderjarigen ook de kans geven om beter tot hun recht te komen in hun contact met de rechter. In de nieuwe zittingszaal is daarom gekozen voor een gelijkwaardige opstelling waarbij alle aanwezigen aanschuiven aan tafels van dezelfde hoogte. De voogd mag zich naast de minderjarige zetten. De vertrouwenspersonen kunnen zich zodanig zetten dat zij oogcontact houden met de minderjarige om deze op zijn gemak te stellen. De advocaten en de vertegenwoordigers van het CGVS zullen zittend kunnen pleiten.
Worden alle minderjarigen betrokken?
Elke NBMV ontvangt de nieuwe oproepingsbrief.
In het kader van het pilootproject zal omwille van logistieke beperkingen slechts aan een beperkt aantal verzoekers een terechtzitting in de kindvriendelijke zittingszaal aangeboden kunnen worden. Desondanks zet de RVV zich in om steeds een rechtsgang te voorzien die aangepast is aan de specifieke behoeften van alle NBMV. De kindvriendelijke zittingszaal is slechts één aspect van dit engagement.
En daarna ?
De werking van deze nieuwe zittingszaal wordt gedurende de pilootfase van 6 maanden op cocreatieve wijze geëvalueerd. Daarna zal de RvV beslissen of de zittingszaal verder zal worden gebruikt op basis van deze evaluatie en de feedback.
Meer weten ?
Bijkomende informatie over het onderzoek is HIER beschikbaar.
Dit project sluit aan bij het gezamenlijk project inzake kindvriendelijke justitie van de EU en de Raad van Europa waarover u HIER meer informatie kan lezen.